तुम्ही सर्वांनी इन्स्टाग्राम, फेसबुक आणि यूट्यूबमध्ये बरेच व्हिडिओ पाहिले असतील आणि कदाचित तुम्ही ते व्हिडिओ बनवले सुद्धा असतील. पण तुम्ही कधी ऑडिओ तयार किंवा रेकॉर्ड केला आहे का? आणि तुम्ही ते कुठेतरी अपलोड केले आहे का?
जेव्हा तुम्ही सोशल मीडिया वर आलात, तुम्हाला जर तुमच्या कल्पना शेअर करायच्या आहेत, तर तुम्ही यासाठी वेगवेगळ्या गोष्टी वापरता आणि तुमच्या कल्पना लोकांशी शेअर करता, तर तसेच हा पॉडकास्ट हा देखील सोशल मीडियाचा एक भाग आहे, ज्यामध्ये तुम्ही तुमची माहिती शेअर करू शकता. लोगोसह शेअर करू शकता.
थोडक्यात पॉडकास्ट म्हणजे असा कोणताही लेख जो ऑडिओ स्वरूपात असतो, जो तुम्ही वाचण्याऐवजी ऐकू शकता. तुम्ही ते ऐकू शकता जे लिखित स्वरूपात नसते, त्याला पॉडकास्ट म्हणतात. “आणि जर सोप्या शब्दात मी म्हणालो तर, पॉडकास्ट हा तुमचा ऑडिओ रेकॉर्ड करण्याचा किंवा थेट ऐकण्याचा एकमेव मार्ग आहे.
पॉडकास्ट एक प्रकारे ब्लॉगिंग आहे, जसे आपण लेख लिहितो आणि नंतर ते लोकांसाठी सार्वजनिक करतो, त्याच प्रकारे पॉडकास्ट सुद्धा आहे, पॉडकास्ट हे डिव्हाइस किंवा मोबाईल अँप सारखे आहे, ज्यामध्ये आपण कोणतीही माहिती ऑडिओ स्वरूपात संग्रहित करतो आणि नंतर ती audio फॉरमॅट मधली माहिती लोकांना शेअर करतो.
पॉडकास्टमध्ये, आपण आपला आवाज हा audio स्वरूपात ठेवतो. ज्याप्रमाणे आपण आपल्या मोबाईल किंवा कॅमेऱ्यावरून व्हिडिओ बनवतो, त्याचप्रमाणे आपला आवाजही त्यात आपल्यासोबत रेकॉर्ड केला जातो, त्याचप्रमाणे फक्त आपला आवाज पॉडकास्टिंगमध्ये सेव्ह केला जातो, जो आपण लोकांसोबत शेअर करू शकतो.
पॉडकास्टला “इंटरनेट रेडिओ” देखील म्हणता येईल.
पॉडकास्ट देखील रेडिओसारखच आहे, कारण आपल्याला रेडिओमध्ये आपले आवडते चॅनेल ऐकायला आवडते. त्याचप्रमाणे, पॉडकास्ट ऑडिओ कन्टेन्ट आहे जे लोक ऐकतात. कोणत्याही व्यासपीठाच्या मदतीने, तुम्ही तुमचे ज्ञान पॉडकास्टद्वारे तुमच्या आवाजाद्वारे ऑनलाइन प्रकाशित करू शकता आणि तुमचा आवाज रेकॉर्ड करून तुम्ही जगभरातील अनेक लोकांपर्यंत तुमची माहिती पोहोचवू शकता.
पॉडकास्ट शब्द कसा बनला?
जर आपण पॉडकास्ट हा शब्द काळजीपूर्वक पाहिला तर त्याचा अर्थ दडलेला आहे. “पॉडकास्ट” दोन शब्दांचा मिळून बनलेला आहे.
पहिला शब्द “पॉड” आहे, जो Apple च्या आय-पॉड डिजिटल मीडिया प्लेयरमधून आला आहे.
दुसरा शब्द “कास्ट” जो रेडिओ प्रसारणावरून आला आहे, हे दोन शब्द परस्पर जोडलेले आहेत.
म्हणून पॉड + कास्ट असे २ शब्द एकत्र जोडून पॉडकास्ट हा शब्द तयार झाला आहे.
पॉडकास्ट चे प्रकार कोणते (Types Of Podcast)
पॉडकास्ट चे प्रकार खालील प्रमाणे आहेत,
१) एक व्यक्तीचा पॉडकास्ट (सोलो पॉडकास्ट - Solo Podcast)
हे एकच व्यक्तीद्वारे चालवले जाणारे पॉडकास्ट आहे. यामध्ये लोकांच्या प्रश्नांची उत्तरे देणे, त्यांचे मत देणे, बातम्या सांगणे किंवा इतर कोणत्याही प्रकारचे पॉडकास्ट बनवले जाते.
सोलो पॉडकास्ट बनवणे खूप सोपे आहे, फक्त एका विषयावर बोला आणि ते रेकॉर्ड करा आणि अपलोड करा.
२) दोन लोकांचा पॉडकास्ट (Duel Podcast)
जेव्हा दोन व्यक्ती एकत्र पॉडकास्ट तयार करतात, तेव्हा ते या वर्गात मोडतात. अशा वेळेस तुम्ही एखाद्या ठराविक विषयाचे प्रश्न उत्तरे, ट्रेंडिंग टॉपिकस बद्दल चर्चा, एखादी controversy बद्दल चर्चा अशा विषयांचा समावेश यात होऊ शकतो.
३) मुलाखत पॉडकास्ट (Interview Podcast)
या प्रकारच्या पॉडकास्टमध्ये, एखाद्या व्यक्तीची होस्टद्वारे मुलाखत घेतली जाते. यामध्ये, मुलाखतींद्वारे पॉडकास्टमध्ये त्या मुख्य व्यक्तीचे विचार शेअर केले जातात. यात तुम्ही प्रोमोशन सुद्धा करू शकतात, कारण लोकांनी काही नवीन नाटक, शॉर्ट फिल्म, गाणे अशा काही गोष्टींच्या मार्केटिंगसाठी तुमच्या या interview पॉडकास्ट ची मदत घेऊ शकतात.
पॉडकास्टची वैशिष्ट्ये आणि फायदे (Benefits Of Podcast)
#एकत्र काम करताना तुम्ही पॉडकास्ट ऐकू शकता. तुम्ही काम करत असताना पॉडकास्ट जोडून तुम्ही तुमचे ज्ञान वाढवू शकता आणि तुमचे मनोरंजन करू शकता.
#पॉडकास्ट ही एक विनामूल्य सेवा आहे. कोणीही स्वतःचे पॉडकास्ट तयार करू शकतो आणि इंटरनेटवर ज्याला आपले ज्ञान शेअर करायचे त्याने पॉडकास्ट द्वारे जाऊन हे काम करावे.
#आजकाल तंत्रज्ञान, शिक्षण, व्यवसाय, बातम्या, आरोग्य, finance इ. अनेक क्षेत्रांतील अनेक विषयांवर पॉडकास्ट उपलब्ध आहेत. या सर्व विषयांचा अभ्यास आपण विनामूल्य करू शकतो.
#तुम्हाला पण जर वरील विषयांचे ज्ञान असेल तर तुम्ही सुद्धा स्वतःचा पॉडकास्ट तयार करून लोकांना स्वतःचे ज्ञान वाटू शकतात.
#पॉडकास्ट आपल्या इच्छेनुसार कार्य करतात, ज्यामुळे आपण आपल्या आवडीचे कोणतेही पॉडकास्ट कधीही, कुठेही ऐकू शकता. आपण कोणत्याही पॉडकास्ट चॅनेल किंवा खात्याची सदस्यता घेऊ शकता आणि चॅनेलवरील आगामी पॉडकास्ट ऐकू शकता.
#जर तुम्ही चांगले लेखक असाल, किंवा तुम्हाला कविता माहीत असेल आणि तुम्ही कविता देखील करता, किंवा तुम्हाला लोकांना प्रेरित करायला आवडत असेल, तर तुम्ही पॉडकास्ट वापरणे आवश्यक आहे. जसे की Google मध्ये ५५% पेक्षा जास्त लोक व्हॉईस (Voice) सर्च (Search) करतात आणि गोष्टी शोधतात, जेव्हा आपण Google मध्ये काहीही शोधतो, तेव्हा Google आपल्याला त्याच गोष्टी दाखवते जे आपल्याला पाहायचे / पाहिजे असते. आपल्या भारतात व्हॉइस सर्च (voice search) खूप वेगाने वाढत आहे आणि एक दिवस तो खूप पुढे जाणार आहे.
आपण पॉडकास्टिंगमधून पैसे कमवू शकतो का?
(Can We Make Money From Podcasting?)
होय, तुम्ही पॉडकास्टिंग करून देखील पैसे कमवू शकता, यासाठी तुम्हाला फक्त एका चांगल्या प्लॅटफॉर्म वर पॉडकास्ट बनवायचे आहे, त्यानंतर तुम्ही पैसे कमवू शकता, असे नाही की तुम्ही आज पॉडकास्ट तयार केले आहे आणि उद्यापासून तुम्ही पैसे कमवायला सुरुवात कराल.
असे अजिबात नाहीये.....!
जसे तुम्ही तुमच्या पॉडकास्ट मध्ये चांगली value लोकांना द्याल, त्यांच्या प्रश्नाचे निदान कराल किंवा त्यांना मदत होईल अशी माहिती प्रदान कराल आणि जसा तुम्हाला लोकांचा पाठिंबा मिळेल, त्यांना तुमचे पॉडकास्ट आवडेल, मग तुमचे Subscribers किंवा पॉडकास्ट ऐकणारे लोक वाढतील, मग तुम्ही पॉडकास्ट वरून पैसे कमवाल.
तर सर्वप्रथम, जर तुम्ही कोणत्याही क्षेत्रात जर चांगले असाल, किंवा तुम्ही कोणतेही काम खूप चांगले करत असाल, आणि तुम्हाला त्या क्षेत्राबद्दल उत्तम ज्ञान असेल तर तुम्ही आजच पॉडकास्ट बनवायला सुरुवात करा.
जरी तुम्ही गूगल मध्ये काही टाईप करून सर्च केले तरीही तुम्हाला तोच परिणाम मिळेल जो तुम्हाला व्हॉइस सर्च द्वारे मिळतो. व्हॉईस सर्चमुळे आपण गुगलवर गोष्टी सहज शोधू शकतो. अशा प्रकारे व्हॉइस सर्च करणारे लोक तुमच्या पर्यंत पोहोचतील आणि तुम्ही दिलेली माहिती त्यांना आवडली तर तुम्हाला फॉलो करतील. आणि साहजिकच त्यातून तुम्ही पैसे कमवाल.
पॉडकास्टिंग कसे सुरु करावे?
(How To Star Podcasting)
१) पॉडकास्टिंग करण्यासाठी सर्वप्रथम तुम्हाला या कामासाठी कॉम्प्युटर किंवा मोबाईल आणि चांगले इंटरनेट कनेक्शन लागेल.
२) त्यानंतर तुम्हाला एक चांगला पॉडकास्ट प्लॅटफॉर्म निवडावा लागेल.
३) जर तुम्हाला तुमच्या कॉम्प्युटर किंवा लॅपटॉपवरून पॉडकास्ट सुरू करायचे असेल तर यासाठी तुम्हाला ऑनलाइन पॉडकास्टिंग साइट्सवर साइनअप करावे लागेल, त्यानंतर तुम्ही तुमचे पॉडकास्ट सुरू करू शकता. या काही सर्वोत्कृष्ट पॉडकास्ट होस्टिंग साइट्स आहेत.
Anchor
Podbean.com
Spreaker.com
४) जर तुम्हाला तुमच्या मोबाईल किंवा टॅबलेटवरून पॉडकास्टिंग सुरू करायचे असेल तर यासाठी तुम्हाला पॉडकास्टिंग अँप्स डाउनलोड करावे लागतील, त्यानंतर तुम्ही पॉडकास्टिंग सुरू करू शकता. Android आणि IOS साठी हे अँकर Fm मोबाईल अँप तुमच्यासाठी खूप उपयुक्त ठरू शकते.
Android साठी- anchor
IOS (Apple) साठी- anchor
५) जर तुम्ही मोबाईल अँप वापरून पॉडकास्ट बनवले तर तुम्हाला सोपे होईल, तुम्हाला अँकर FM मध्ये बरेच पर्याय मिळतील, पॉडकास्ट बनवून तुम्ही जे काही लोकप्रिय पॉडकास्ट प्लॅटफॉर्म आहेत, ते तिथे मोफत प्रकाशित केले जाते.
६) जर तुमच्याकडे वर्डप्रेस वेबसाईट असेल आणि तुम्हाला त्यात पॉडकास्ट सुरू करायचे असेल तर तुम्ही Seriously Simple Podcasting वर्डप्रेस प्लगइन वापरून तुमच्या वेबसाइटवर पॉडकास्ट सुरू करू शकता.
अशा प्रकारे पॉडकास्टिंग कार्य करते, पॉडकास्टिंगद्वारे आपण लोकांशी कनेक्ट होऊ शकता, आपले चांगले फॉलोअर्स तयार करू शकता आणि आपली कौशल्ये आणखी सुधारू शकता.
तर कदाचित आता तुम्हाला समजले असेल की पॉडकास्ट म्हणजे काय, आणि पॉडकास्टिंग कसे करावे, म्हणून जर तुम्हाला काही समजले नसेल किंवा तुम्हाला माझ्याकडून काही आणखी माहिती हवी असेल तर तुम्ही मला खाली दिलेल्या कमेंट बॉक्समध्ये विचारू शकता. मी तुम्हाला मदत करण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न करू.
जर तुम्हाला हा लेख आवडला असेल आणि त्यातून तुम्हाला काहीतरी चांगले कळले असेल तर तुम्ही ते तुमच्या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर शेअर करणे आमच्यासाठी आवश्यक ठरेल. धन्यवाद....!!!
_____विशाल डोळस
टिप्पण्या